Tesisat Nedir? Su Darbesi Nedir?

Tesisat Nedir? Su Darbesi Nedir?

Tesisat kelime anlamı olarak Türk Dil Kurumu kaynak olarak alındığında belirli bir işin sağlanmasına yardım eden malzeme ve araçların uygun yerlere konumlandırması (döşenmesi) veya konumlandırılan malzemelerin tümü ve donanımdır. Evlerimizde ve iş yerlerimizde bulunan bu tesisatlar sıhhi tesisat, ısıtma tesisatı, yangın tesisatı, klima tesisatı, havalandırma tesisatı, güneş enerjisi tesisatı, havuz tesisatı, doğal gaz tesisatı, asansör tesisatı, otomasyon tesisatı, basınçlı hava tesisatı, buhar tesisatıdır.

Su Darbesi Nedir?

Boru hatlarında gördüğümüz su darbesi olayı farklı nedenlerle karşımıza çıkabilir. Bu farklı nedenlere örnek verecek olursak pompa motorunun enerjisinin aniden duraklatılması, tesisat hattında bulunan vanaların kapatma, açma hareketleri ve pompaya yol verilmesi sık rastlanılan nedenlerden bir kaçıdır. Su darbesi olayı gerçekleştikten sonra boru hattında belirli zaman dilimlerin de aşırı basınç ve düşük basınç değerleri görülür. Bu basınçların sonucunda ana hatta bulunan tesisatlar bütününü oluşturan diğer parçalar zarar görebilir ve su baskınları, kötü kokular, tıkanmalar ve patlamalar meydana gelebilir. Bu sonuçların görülmemesi için boru hatlarının tasarımı yapılırken su darbesi hesabı yapılmalı ve su darbesini önleyici malzemeler ana hat üzerinde bulunan bu borulara yerleştirilmelidir.

Su Darbesi Hesabı Nasıl Yapılır?

Su darbesi hesabı, boru içerisinde bulunan suyun zamana bağlı hareket ve süreklilik denklemlerinin hesaplanmasıyla yapılır. Bu denklemleri hesaplarken yapılacak yanlışlar maddi zararlara yol açmasının yanında manevi zararlara sebebiyet verebilir. Bu denklemleri grafik çözüm ve sayısal çözüm yöntemleri olmak üzere 2 çözüm yöntemiyle çözüp su darbesi hesabını yaparız. Geçmişten günümüze su darbesi hesabı yapılırken tesisatçılar tarafından genellikle kolay olması nedeniyle grafik çözüm yöntemi tercih edilmiştir. Tercihin grafik çözüm yönteminden yana olmasının sebebi ise daha kolay olmasıdır. Ancak grafik çözüm yönteminin bizlere vermediği boru hattı boyunca basıncın zamana göre değişimi bu çözüm yöntemi ile hesaplanmamaktadır. Bu hesabın da yapılması tesisatın zarar görmemesi, su darbesi olayının yaşanmaması için önemlidir. Günümüzde ise bu ölçümlerin çoğu teknolojinin gelişimi ve günümüz bilgisayarlarının hızı nedeniyle bilgisayarlar kullanılarak yapılmaya başlanmıştır. Bu hesaplamalar yapılırken matematiksel işlemlerin kesinlikle doğru yapılması gerekmektedir. Bu nedenle günümüzde matematiksel işlemler de bilgisayarların kullanılması nedeniyle de en doğru sonuçlarla tesisatlar da hata yapma oranı da minimum düzeye inmiştir.

Su Darbesi Tasarım Hataları?

Boru hatlarında karşımıza çıkan ve can sıkıcı olan su darbesi olayı farklı nedenlerle karşımıza çıkabilir. Bu farklı nedenlere örnek verecek olursak pompa motorunun enerjisinin aniden duraklatılması, tesisat hattın da bulunan vanaların kapatma, açma hareketleri ve pompaya yol verilmesi sık rastlanılan nedenlerden bir kaçıdır. Tasarım aşamasında bu hataların çoğunun düşünülüp yapı da bu hatalarla karşılaşılmaması için tasarım sırasında hatayı en aza indirgemek üzere hesaplamalar yapmak önemlidir. Hesaplamaların yapılmaması ve yanlış yapılması sonucu doğan su darbesi olaylarında yapılar da ciddi derece de maddi zararlar görülmüştür. Bu nedenle tasarım sırasında hesaplamalar yapılması ve bu hesaplamaların doğru olması önemlidir. Su darbesi olayını önlemek amacıyla en çok kullanılan yöntemler hava kazanı, tek yönlü denge bacası, kontrollü vanalar ve tek yönlü vanalardır. Pompalama sistemine göre bu malzemelerin yine doğru hesaplamalar sonucun da yerleştirilmesi önemlidir. Doğru yerleştirilmediği takdir de ise birçok yapı da su darbesi olayları tekrar görülmüştür. Bu malzemelerin doğru yerleştirilmesi ise yine tasarım sırasın da dikkat edilmesi gereken bir husustur. Kısacası evlerimizde ve işletmelerimiz de bulunan tesisatların tasarımı yapılırken tüm hesaplamaların doğru yapılması ve kaliteli malzeme kullanılması önemlidir.